Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh thay mặt Chính phủ phát biểu làm rõ thêm một số vấn đề và trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Trước Quốc hội và đồng bào cử tri cả nước, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đã trình bày báo cáo cập nhật tình hình KTXH tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2019, đồng thời giải trình một số vấn đề mà nhiều vị đại biểu Quốc hội và đồng bào cử tri cả nước quan tâm, chất vấn.

Tổng cầu tăng mạnh; xuất khẩu đạt trên 100 tỷ USD

Trước hết, về cập nhật tình hình tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2019, báo cáo cho biết, trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực đang diễn biến rất nhanh, phức tạp; xung đột thương mại tiếp diễn khó lường; ở trong nước, dịch tả lợn châu Phi lây lan trên diện rộng, ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống, nhưng nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước, tình hình KTXH tháng 5 tiếp tục xu hướng tích cực của 4 tháng đầu năm mà Chính phủ đã báo cáo Quốc hội tại Phiên khai mạc kỳ họp.

Cụ thể là, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định; chỉ số giá tiêu dùng bình quân 5 tháng tăng 2,74%, thấp nhất trong 3 năm qua.

Khu vực nông nghiệp phát triển ổn định, đàn gia cầm tăng 7,1%, sản lượng thủy sản tăng 6,2%. Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 9,4%, trong đó ngành chế biến, chế tạo tháng 5 đạt 11,6%, cao nhất so với cùng kỳ 5 năm qua.

Tổng cầu tiếp tục tăng mạnh; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 11,6%; thu hút khách quốc tế đạt gần 7,3 triệu lượt người, tăng 8,8%.

Tổng vốn đăng ký mới và tăng thêm đạt trên 9 tỷ USD, tăng 27,1%; vốn thực hiện đạt 7,3 tỷ USD, tăng 7,8%. Xuất khẩu đạt trên 100 tỷ USD, tăng 6,7%. Có gần 54 nghìn doanh nghiệp đăng ký mới, tăng 3,2% về số doanh nghiệp, 29,6% về vốn đăng ký và gần 20 nghìn doanh nghiệp hoạt động trở lại.

Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường tiếp tục được quan tâm; đời sống người dân được cải thiện, số hộ thiếu đói giảm 30,5%.

Đã triệt phá nhiều vụ án lớn về ma túy, đánh bạc trên mạng… Công tác bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và hoạt động đối ngoại tiếp tục được đẩy mạnh.

Quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra

Tuy nhiên, tình hình KTXH nước ta tiếp tục gặp nhiều khó khăn, thách thức; còn nhiều vấn đề dư luận bức xúc, người dân quan tâm như: Đạo đức, văn hóa ứng xử, xâm hại trẻ em, gian lận thi cử, tội phạm ma túy, đánh bạc, giết người, tai nạn giao thông nghiêm trọng… như Chính phủ đã báo cáo và nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu.

Thời gian tới, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương theo dõi sát, chủ động ứng phó với diễn biến tình hình quốc tế và trong nước; tiếp tục triển khai quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra trên các lĩnh vực.

Nỗ lực phấn đấu cao nhất cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch năm 2019 theo Kết luận của Trung ương và Nghị quyết của Quốc hội.

Đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công

Về tình hình thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, báo cáo khẳng định, đây là vấn đề được Quốc hội, Chính phủ đặc biệt quan tâm. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các cấp, các ngành tập trung thực hiện đồng bộ, quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra, phấn đấu hoàn thành việc giải ngân đầu tư công theo kế hoạch. Tình hình thực hiện và giải ngân thời gian qua đã có chuyển biến; giải ngân 5 tháng đạt gần 100 nghìn tỷ đồng, bằng khoảng 29% kế hoạch (cao hơn so với cùng kỳ là 27,4%).

Tuy nhiên, việc thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công còn nhiều hạn chế, yếu kém, đúng như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu. Một số bộ, ngành, địa phương đạt tỷ lệ giải ngân thấp; chưa thực sự chủ động, quyết liệt đẩy nhanh tiến độ; chậm chễ trong thực hiện quy trình, thủ tục theo quy định. Vẫn còn nhiều chồng chéo, bất cập về thể chế, quy định pháp luật về đầu tư công.

Thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành quyết liệt triển khai các giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân; tăng cường kiểm tra, đôn đốc, nhất là đối với các dự án lớn giải ngân chậm; yêu cầu người đứng đầu các Bộ ngành, địa phương trực tiếp chịu trách nhiệm, chỉ đạo tập trung tháo gỡ vướng mắc, khó khăn.

Chấn chỉnh công tác đấu thầu, thực hiện nghiêm quy định về đấu thầu, mua sắm công qua mạng; đẩy nhanh tiến độ đền bù, giải phóng mặt bằng và thi công, thanh quyết toán công trình.

Điều chỉnh kế hoạch vốn từ các Bộ ngành, địa phương, dự án giải ngân chậm sang nơi thực sự có nhu cầu bổ sung để đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm toán, làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của pháp luật.

Ảnh VGP/Nhật Bắc

Đẩy mạnh phân cấp cho địa phương

Báo cáo cho biết, Chính phủ đã trình Quốc hội dự án Luật đầu tư công (sửa đổi) theo hướng đẩy mạnh phân cấp cho các địa phương, đơn giản hóa thủ tục hành chính, bỏ bớt các khâu trung gian, loại bỏ cơ chế xin – cho, tăng cường hậu kiểm, kiểm tra, giám sát, bảo đảm công khai minh bạch, phòng chống tiêu cực, lợi ích nhóm…

Báo cáo nêu rõ, “Chính phủ trân trọng đề nghị Quốc hội quan tâm, xem xét và thông qua dự án Luật này. Sau khi dự án luật được thông qua, Chính phủ sẽ nghiêm túc tổ chức triển khai, đưa các quy định của luật sớm đi vào thực tiễn cuộc sống, phát huy hiệu quả, góp phần thúc đẩy quá trình triển khai thực hiện các dự án đầu tư công, phát huy hiệu quả của nguồn vốn quan trọng này đối với nền kinh tế”.

Đồng thời, Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa việc huy động các nguồn lực xã hội để thực hiện đột phá chiến lược xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại theo Nghị quyết của Đảng.

Kiên quyết loại trừ tiêu cực, nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp

Về phát triển doanh nghiệp, báo cáo cho biết, cùng với quá trình đổi mới, hội nhập và phát triển của đất nước, khu vực kinh tế tư nhân ngày càng lớn mạnh, đóng góp quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, tăng thu ngân sách, tạo việc làm, thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo và giải quyết các vấn đề xã hội.

Thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Chính phủ, đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách; tổ chức nhiều hội nghị, diễn đàn đối thoại với doanh nghiệp; tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tạo dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch, thuận lợi cho doanh nghiệp.

Hiện nay, cả nước có trên 730 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động, trên 100 nghìn doanh nghiệp thành lập mới mỗi năm; trong đó hơn 96% là doanh nghiệp nhỏ và vừa; hàng triệu hộ kinh doanh cá thể; đóng góp quan trọng trong thu hút lao động và tăng trưởng kinh tế trong các ngành, lĩnh vực.

Chúng ta đã có nhiều tập đoàn, doanh nghiệp tư nhân lớn, tiềm lực mạnh, có thương hiệu, uy tín trên thị trường trong nước, quốc tế, tham gia vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu.

Tuy nhiên, năng lực, hiệu quả của khu vực doanh nghiệp tư nhân nhìn chung còn yếu, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Trình độ quản trị, năng suất lao động, ứng dụng khoa học công nghệ, khả năng liên kết và tham gia chuỗi giá trị còn hạn chế.

Bên cạnh đó, quy định pháp luật về đầu tư, kinh doanh vẫn còn những bất cập; thủ tục hành chính, tiếp cận đất đai, tài nguyên, tín dụng… còn khó khăn; chi phí về vốn, logistics, thủ tục hành chính còn cao. Tỷ lệ doanh nghiệp so với dân số bình quân còn thấp. Như so sánh với một số nước, Việt Nam đạt khoảng 140 người dân/doanh nghiệp, trong khi bình quân các nước ASEAN là 80-100, các nước phát triển như Mỹ, Nhật Bản, EU là 10-12 người dân/doanh nghiệp.

Thời gian tới, Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành tập trung chỉ đạo, thực hiện hiệu quả các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, nhất là Chương trình hành động của Chính phủ triển khai Nghị quyết Trung ương về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, khẩn trương sửa đổi Luật đầu tư và Luật doanh nghiệp theo hướng thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển lành mạnh, bình đẳng theo cơ chế thị trường, đừng kỳ thị kinh tế tư nhân như đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã chỉ đạo; đồng thời tăng khả năng tiếp cận cơ sở hạ tầng, vốn, đất đai, tài nguyên và nguồn nhân lực...

Triển khai hiệu quả Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; thực hiện các giải pháp khuyến khích, nhất là về thuế, thủ tục, chi phí tuân thủ để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp. Quyết liệt cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh; kiên quyết loại trừ tiêu cực, tham nhũng vặt, gây cản trở, khó khăn cho doanh nghiệp, người dân dưới mọi hình thức.

Thực hiện nghiêm quy định về kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự. Thường xuyên đối thoại, kịp thời giải quyết các phản ánh, kiến nghị. Hỗ trợ hiệu quả doanh nghiệp tư nhân đổi mới sáng tạo, hiện đại hóa công nghệ, tham gia vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị khu vực, toàn cầu. Chú trọng phát triển đội ngũ doanh nhân có trình độ, kỹ năng quản lý, đạo đức kinh doanh, tính chuyên nghiệp, đề cao trách nhiệm xã hội, đóng góp nhiều hơn cho phát triển KTXH của đất nước.

Không chấp nhận gian lận thi cử

Về khắc phục bất cập trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) quốc gia và tuyển sinh đại học, cao đẳng, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan thực hiện nhiều nhiệm vụ, giải pháp triển khai Nghị quyết Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Trong đó, cần đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo, bảo đảm trung thực, khách quan. Các kỳ thi thi tốt nghiệp THPT quốc gia và tuyển sinh đại học, cao đẳng từ năm 2016 đến nay đã đạt được nhiều kết quả tích cực, giảm áp lực cho học sinh, phụ huynh và giảm chi phí của xã hội.

Tuy nhiên, thực tế triển khai đã phát sinh tiêu cực, gian lận trong thi cử tại một số địa phương, đúng như các đại biểu Quốc hội đã nêu. Trong đó, kỳ thi năm 2018 vừa qua, tại Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình có trên 500 bài thi được nâng điểm.

Ngay sau khi có thông tin về hiện tượng gian lận trong kỳ thi, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương xác minh, điều tra, xử lý nghiêm các sai phạm, nghiêm khắc phê bình các địa phương đã để xảy ra sai phạm, đồng thời yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh liên quan chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan và xử lý nghiêm theo đúng quy định.

Hiện nay, các cơ quan chức năng đã khởi tố vụ án hình sự lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ liên quan đến sai phạm thi cử và tiếp tục điều tra, xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Về kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2019 và thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát, hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan để chấn chỉnh các bất cập, tồn tại; giám sát chặt chẽ các khâu trong quy trình tổ chức kỳ thi; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để bảo đảm kỳ thi nghiêm túc, khách quan, công bằng.

Ảnh VGP/Nhật Bắc

Ngăn chặn, đẩy lùi sự xuống cấp về đạo đức, lối sống

Về vấn đề đạo đức xã hội, báo cáo cho biết, triển khai Nghị quyết Trung ương về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành và chỉ đạo triển khai thực hiện nhiều cơ chế chính sách, giải pháp; chú trọng thông tin tuyên truyền, giáo dục và nâng cao nhận thức cho người dân, xây dựng nếp sống văn hóa tốt đẹp, văn minh trong gia đình, cộng đồng dân cư và toàn xã hội; tăng cường phòng ngừa, phát hiện, xử lý nghiêm các vụ việc bạo lực gia đình, xâm hại trẻ em, phối hợp chặt chẽ giữa “gia đình, nhà trường và xã hội”. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Tuy nhiên, thời gian gần đây ở một số địa phương còn xảy ra không ít vấn đề về đạo đức xã hội gây bất an, bức xúc, phẫn nộ trong nhân dân. Một bộ phận giới trẻ bị ảnh hưởng tiêu cực bởi các sản phẩm, dịch vụ văn hóa thiếu lành mạnh, độc hại. Xuất hiện lối sống ích kỷ, thực dụng, vô cảm… không ít giá trị đạo đức truyền thống, lối sống văn hóa tốt đẹp của dân tộc đang có biểu hiện bị mai một.

Thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các cấp, các ngành tập trung xử lý, sớm khắc phục tình trạng bức xúc nêu trên; quán triệt sâu sắc các chủ trương, đường lối của Đảng về đạo đức, lối sống con người Việt Nam; khẩn trương sửa đổi các quy định pháp luật theo hướng tăng nặng hình phạt, có chế tài xử lý đủ sức răn đe; thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp phòng ngừa, xử lý vi phạm.

Ngăn chặn và đẩy lùi sự xuống cấp về đạo đức, lối sống là nhiệm vụ rất quan trọng, mang tính thường xuyên, lâu dài của các cấp, các ngành, trước hết là mỗi cán bộ, đảng viên cần gương mẫu thực hiện và đề cao trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị.

“Chính phủ trân trọng đề nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể nhân dân và các vị đại biểu Quốc hội tăng cường giám sát, tích cực đóng góp ý kiến và tham gia xây dựng xã hội an ninh, an toàn, phát huy giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân nhân ta”, báo cáo nêu.

Xét xử nghiêm minh các vụ án tham nhũng; thu hồi triệt để tài sản thất thoát

Về công tác thanh tra, phòng, chống tham nhũng, báo cáo nêu rõ: Công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng được lãnh đạo Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm; chỉ đạo các cấp, các ngành tập trung triển khai thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra.

Đẩy mạnh công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, khẩn trương ban hành các văn bản quy định chi tiết Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi); ban hành Chỉ thị của Thủ tướng để xử lý tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp. Các cơ quan chức năng đã điều tra phát hiện, xử lý nghiêm nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng nghiêm trọng như các vụ: AVG; “Vũ nhôm”; “Út trọc”, Thép Thái Nguyên…

Đồng thời, tập trung thanh tra, kiểm toán một số lĩnh vực có nguy cơ phát sinh tham nhũng cao; khẩn trương kết luận thanh tra, xử lý kỷ luật nghiêm đối với những tổ chức, cá nhân vi phạm, trong đó có các dự án thua lỗ lớn, dư luận xã hội quan tâm như: PVTex, Ethanol Phú Thọ, Cảng Quy Nhơn; các dự án BOT, BT giao thông; Công ty VN Pharma; Khu đô thị mới Thủ Thiêm…

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, chúng ta cũng thẳng thắn nhìn nhận công tác phòng chống tham nhũng là công việc thường xuyên, lâu dài của các cấp, các ngành và hiện nay vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Các quy định của pháp luật vẫn còn sơ hở, bất cập. Tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà, tham nhũng vặt của một bộ phận cán bộ, công chức chưa được ngăn chặn hiệu quả. Công tác tự kiểm tra, phát hiện vi phạm trong nội bộ cơ quan, tổ chức, đơn vị còn nhiều hạn chế. Tỷ lệ thu hồi, xử lý về tiền, tài sản, đất đai trong các vụ tham nhũng còn thấp.

Xác định rõ phòng chống tham nhũng là công việc hệ trọng, Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành thực hiện đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các giải pháp đề ra; tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế; khẩn trương hoàn thiện thể chế, pháp luật.

Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, phát huy vai trò của báo chí; chủ động cung cấp, định hướng thông tin về phòng chống tham nhũng. Thực hiện nghiêm Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về phòng, chống tham nhũng vặt. Tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, nhất là những lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, lợi ích nhóm như đầu tư công, đất đai, dự án BT, BOT, cổ phần hóa,...

Khẩn trương kết luận thanh tra, xử lý nghiêm sai phạm đối với các dự án gây thất thoát, thua lỗ kéo dài, dư luận xã hội quan tâm. Đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh các vụ án tham nhũng; thu hồi triệt để tài sản thất thoát.

Ảnh VGP/Nhật Bắc

Sau khi trình bày báo cáo, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đã trả lời chất vấn của các đại biểu: Nguyễn Quốc Hưng (Hà Nội); Hoàng Văn Liên (Long An); Bùi Thị Thủy (Thanh Hóa); Nguyễn Anh Trí (Hà Nội); Đỗ Thị Thu Hằng (Đồng Nai); Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình); Huỳnh Thanh Cảnh (Bình Thuận); Dương Minh Ánh (Hà Nội); Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ); Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang); Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị);... về các nội dung: Ngoại giao văn hóa, quảng bá du lịch; Giải pháp xử lý hàng hóa không rõ nguồn gốc gắn mác Việt Nam; giải pháp thúc đẩy du lịch phát triển bền vững; giải pháp ổn định dân cư vùng biên giới; hành động của Việt Nam trước căng thẳng thương mại Mỹ - Trung; phát huy các cơ hội trong triển khai các hiệp định FTA; giải ngân vốn ODA; bảo đảm nguồn nước ngọt vùng Đồng bằng sông Cửu Long; giải pháp phòng chống tội phạm lợi dụng mạng xã hội để xâm hại trẻ em; giải pháp của Chính phủ nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án năng lượng tái tạo; giải pháp để bảo đảm xuất khẩu nông thủy sản bền vững; vấn đề bảo vệ ngư dân trên biển;...

Ngoại giao văn hóa có vai trò quan trọng

Trả lời chất vấn của ĐBQH Nguyễn Quốc Hưng về ngoại giao văn hóa, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, trong hội nhập sâu rộng về chính trị, đối ngoại, về kinh tế, về văn hóa cũng là một chủ trương quan trọng. Ngoại giao của chúng ta cũng có ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế và ngoại giao văn hóa.

Thủ tướng Chính phủ đã thông qua Chiến lược về ngoại giao văn hóa đến năm 2020, trong đó nổi bật là định hướng tổ chức các hoạt động quảng bá văn hóa Việt Nam ở nước ngoài thông qua hoạt động của các đoàn cấp cao đi thăm nước ngoài. Những chuyến thăm này là dịp quảng bá văn hóa, hoặc tổ chức ngày văn hóa Việt Nam tại nước ngoài. Đồng thời, tổ chức những Ngày Việt Nam ở nước ngoài. Những ngày văn hóa đó là để quảng bá di sản, văn hóa dân tộc, qua đó quảng bá ra thế giới, các nước về nền văn hóa Việt Nam.

Phó Thủ tướng nêu rõ, trong thời gian tới, chúng ta tiếp tục vận động UNESCO công nhận di sản văn hóa thế giới. Hiện nay chúng ta có 38 loại hình công nhận di sản vật thể, phi vật thể, cũng là quốc gia được công nhận nhiều di sản văn hóa thế giới, qua đó quảng bá giá trị văn hóa dân tộc.

Đồng thời, tổ chức giao lưu cho các nghệ sĩ, danh nhân trong các sự kiện lớn trong khu vực ASEAN. Tổ chức quảng bá văn hóa Việt Nam thông qua tổ chức các sự kiện quốc tế ở nước ta, ví dụ như Hội nghị APEC năm 2017, gần đây nhất là Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều… đã quảng bá văn hóa, giá trị nghệ thuật đậm đà của Việt Nam.

Các cơ quan đại diện ngoại giao đều có trách nhiệm quảng bá văn hóa, du lịch

Liên quan đến quảng bá du lịch thông qua văn phòng đại diện, Phó Thủ tướng cho biết, hiện có 96 đại sứ quản, tổng lãnh sự ở nước ngoài.

Các đại sứ quán, tổng lãnh sự này ngoài nhiệm vụ về chính trị, kinh tế, thì cũng có nhiệm vụ quảng bá văn hóa.

Luật Du lịch có quy định thiết lập các văn phòng đại diện hoặc văn phòng để quảng bá du lịch trên cơ sở huy động các nguồn lực xã hội hóa. Các cơ quan đại diện ngoại giao đều có trách nhiệm quảng bá văn hóa, du lịch đến các nước trên thế giới – Phó Thủ tướng nói.

Kiểm soát chặt chẽ các khu vực cửa khẩu

Trả lời đại biểu về xử lý hàng hóa không rõ nguồn gốc, có một số loại hàng hóa sản xuất ở nước ngoài lấy nhãn hiệu Việt Nam, Phó Thủ tướng cho biết, vừa qua, báo chí phản ánh nhiều và lực lượng chức năng cũng phát hiện, bắt giữ nhiều loại hàng hóa có xuất xứ từ nước ngoài.

Các đối tượng nhập giả mạo nhãn hiệu của Việt Nam, của nước ngoài, dán sẵn tem, nhãn mác ở nước ngoài, sau đó thông qua nhiều hình thức khác nhau để thẩm lậu vào trong nước. Cơ quan chức năng đã bắt giữ nhiều vụ việc.

Cho đến nay, các hiện tượng, hành vi này đã ảnh hưởng đến thương hiệu, doanh nghiệp Việt Nam, quyền lợi người tiêu dùng, thậm chí có nguy cơ khiến hàng hóa trong nước bị xem xét khi xuất khẩu vào một số thị trường nước ngoài vì không rõ nguồn gốc, xuất xứ, ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu, nền kinh tế nước ta.

Nguyên nhân, theo Phó Thủ tướng, do hàng hóa Việt Nam ngày càng nâng cao chất lượng, tạo sự tin dùng của các thị trường bên ngoài, nên một số đối tượng lợi dụng nhãn hiệu hàng hóa Việt Nam để xuất khẩu hàng kém chất lượng.

Giải pháp trong thời gian tới là tăng cường kiểm soát chặt chẽ các khu vực cửa khẩu, biên giới không để hàng hóa nước ngoài dán mác Việt Nam thẩm lậu. Tăng cường điều tra cơ bản, kiểm tra các kho tàng, bến bãi, địa điểm kinh doanh. Xử lý nghiêm các hành vi nhập lậu, vận chuyển, kinh doanh, phân phối hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam. Đẩy mạnh tuyên truyền cho nhân dân, doanh nghiệp không bao che, tiếp tay cho các hành vi vi phạm xâm phạm thương hiệu Việt Nam và quyền lợi người tiêu dùng.

Chính phủ cũng chỉ đạo Bộ Công Thương xây dựng Đề án chống gian lận xuất xứ, đánh giá toàn diện và đề xuất cho Chính phủ các giải pháp; xây dựng nghị định thay thế nghị định 185/2013, trong đó có việc xử lý các hành vi vi phạm về xuất xứ hàng hóa, xuất nhập khẩu, theo hướng tăng nặng mức hình thức, mức xử phạt mang tính răn đe với hành vi lợi dụng hàng hóa Việt Nam để xuất khẩu sang thị trường khác.

Ưu tiên nguồn lực hỗ trợ đồng bào dân tộc, miền núi

Trả lời đại biểu về bảo đảm dân sinh vùng khó khăn, biên giới, dân tộc thiểu số, Phó Thủ tướng khẳng định, chính sách về di dời, chính sách dân tộc, được Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm và dành nguồn lực thực hiện chính sách dân tộc miền núi.

Hiện nay, chúng ta có 118 chương trình triển khai dân tộc miền núi, trong đó 54 chính sách trực tiếp cho đồng bào dân tộc thiểu số, 64 chính sách chung có ưu tiên vùng đồng bào dân tộc thiểu số và 21 chương trình mục tiêu gián tiếp tác động đến đồng bào dân tộc miền núi.

Vấn đề đặt ra là ban hành chính sách nhưng chưa đáp ứng đủ nguồn lực thực hiện. Tình trạng thiếu đất sản xuất, đất ở, nước sạch chưa được quan tâm giải quyết thấu đáo. Tỷ lệ hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số so với hộ nghèo cả nước ngày càng tăng, khoảng cách giàu nghèo ngày càng giãn ra, tình trạng di dân tự do chưa được sắp xếp ổn định, dẫn đến tình trạng người hộ chưa được cấp hộ khẩu, chứng minh thư, đời sống còn nhiều khó khăn.

Theo Phó Thủ tướng, Chính phủ đã có giải pháp về vấn đề này, như Chính phủ đã trình UBTVQH, Quốc hội tại kỳ họp này phân bổ 1.000 tỷ đồng để thực hiện chính sách đặc thù, hỗ trợ phát triển KT XH vùng dân tộc thiểu số miền núi, hỗ trợ dân tộc thiểu số rất ít người; phân bổ 1.831 tỷ đồng hỗ trợ địa phương phòng, chống khắc phục thiên tai và di dời dân ra khỏi nơi bị lũ ống, lũ quét…

Toàn cảnh phiên chất vấn. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Xây dựng các kịch bản ứng phó căng thẳng thương mại Mỹ - Trung

Về ứng xử của Việt Nam trước căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, Phó Thủ tướng cho biết, đây là sự quan tâm không chỉ trong nước mà còn của cả thế giới. Bởi nếu cuộc cạnh tranh này tiếp tục kéo dài sẽ ảnh hưởng đến kinh tế, thương mại toàn cầu. Tốc độ tăng trưởng kinh tế thế giới giảm, cung cầu bị ảnh hưởng.

Với nước ta, một nền kinh tế có độ mở lớn, bất cứ tác động ảnh hưởng của kinh tế thế giới đều tác động ảnh hưởng đến kinh tế nước ta.

Nhấn mạnh điều này, Phó Thủ tướng cho biết, ngay khi vấn đề xảy ra năm 2018, Thủ tướng đã chỉ đạo nghiên cứu đánh giá tình hình. Cạnh tranh thương mại đang ảnh hưởng đến kinh tế thế giới, thương mại thế giới và về lâu dài tác động trực tiếp đến nước ta.

Để ứng phó, chúng ta đã xây dựng nhiều kịch bản, đề án, biện pháp cần thiết để bảo đảm kinh tế tiếp tục phát triển, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, tránh tác động đến tỷ giá, nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong xuất nhập khẩu, cải thiện môi trường đầu tư.

Ông cho biết, tình hình hiện nay cũng mở ra xu hướng chuyển dịch đầu tư nước ngoài. Có sự chọn lọc đầu tư vào lĩnh vực chúng ta ưu tiên, phát triển chất lượng, bảo đảm công nghệ, môi trường. Đồng thời, hết sức cảnh giác hàng hóa thông qua Việt Nam xuất khẩu phải có biện pháp phòng vệ tránh gian lận thương mại.

Tác động tích cực của CPTPP đã bắt đầu phát huy tác dụng

Trả lời chất vấn của đại biểu về tận dụng cơ hội từ các hiệp định FTA, đặc biệt là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nêu rõ, tại Kỳ họp thứ Sáu, Quốc hội đã thông qua phê chuẩn CPTPP, Việt Nam tham gia Hiệp định cùng với 11 nước.

Ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực đối với Việt Nam, ngày 14/1/2019, Thủ tướng đã ban hành kế hoạch thực hiện CPTPP, trong đó xác định nhiệm vụ triển khai các cam kết hiệp định này và yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện kế hoạch hành động thực hiện Hiệp định. Đến nay, 21 bộ, ngành và 54 địa phương đã ban hành kế hoạch thực hiện CPTPP.

Chính phủ đang xây dựng, sửa đổi bổ sung 8 luật có liên quan thực hiện cam kết Hiệp định, 4 nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Cạnh tranh, Luật Sở hữu trí tuệ, Quản lý ngoại thương và an toàn kỹ thuật. Đến nay, qua 4-5 tháng việc thực hiện CPTPP, thương mại của chúng ta với một số nước là thành viên của CPTPP tăng lên so với cùng kỳ năm ngoái…

Điều đó cho thấy tác động tích cực của CPTPP đã bắt đầu phát huy tác dụng. Khẳng định điều này song Phó Thủ tướng cũng nêu rõ, quan trọng là doanh nghiệp của chúng ta cần tận dụng cơ hội CPTPP để thúc đẩy xuất nhập khẩu với các nước mà chúng ta vừa ký hiệp định này.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng nêu rõ, còn một số vướng mắc trong thực hiện các FTA.

Trước hết, do đây là FTA thế hệ mới, có các tiêu chuẩn cao ngay cả lĩnh vực dệt may - lĩnh vực chúng ta có nhiều thế mạnh thì cũng có quy định rất chặt chẽ về xuất xứ hàng hóa. Việc tận dụng về thuế giảm về không hoặc thấp của dệt may thì chúng ta phải bảo đảm hàng hóa được xuất xứ. Đây cũng là thách thức đối với các doanh nghiệp của chúng ta.

Hai là, chúng ta cũng phải đối phó với hàng hóa nước ngoài gian lận xuất xứ để hưởng các ưu đãi của các FTA, trong đó có CPTPP.

Ba là, tranh chấp về đầu tư trong các FTA thế hệ mới, nhất là CPTPP, có những điều khoản cho phép doanh nghiệp đầu tư khởi kiện Chính phủ. Đây là một thách thức, đòi hỏi chúng ta phải thực hiện đúng các quy định của pháp luật.

Trong điều kiện đó, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ tiếp tục đẩy nhanh hoàn thiện thể chế, hành lang pháp lý, các văn bản thực thi CPTPP. Nâng cao hiệu quả tuyên truyền các cam kết - điều này rất quan trọng, doanh nghiệp cần hiểu rõ những thuận lợi và thách thức trong thực hiện các hiệp định, đặc biệt là thực thi các cam kết của CPTPP. CPTPP có hiệu lực ngay, gần 66 mặt hàng của Việt Nam thuế giảm xuống còn 0%… đây cũng là thách thức khi hàng hóa nước ngoài vào thị trường Việt Nam. Do đó, đòi hỏi nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam là rất cần thiết.

Quốc hội hoan nghênh sự nghiêm túc, cầu thị, trách nhiệm cao của Chính phủ, các vị Bộ trưởng, trưởng ngành. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Đại biểu hài lòng với nội dung trả lời chất vấn

Phát biểu kết luận phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, sau 2,5 ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc, trách nhiệm, Quốc hội đã hoàn thành phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa XIV đối với 4 nhóm vấn đề thuộc trách nhiệm chính của Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà, Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Nguyễn Văn Thể và Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện.

Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh thay mặt Chính phủ làm rõ thêm những vấn đề thuộc trách nhiệm điều hành của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội.

Cùng tham dự chất vấn và trả lời chất vấn có Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí và một số Bộ trưởng, thành viên Chính phủ có liên quan.

Phát biểu kết luận phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, kết quả phiên chất vấn tại Kỳ họp này đã cho thấy, các nội dung chất vấn đúng và trúng những vấn đề mà nhân dân, cử tri cả nước và các đại biểu Quốc hội quan tâm, bao quát các lĩnh vực của đời sống kính tế - xã hội.

Đã có 230 lượt đại biểu Quốc hội chất vấn và tranh luận. Phiên chất vấn diễn ra trong không khí sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn và xây dựng. Các đại biểu đã nêu câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng, tập trung, đi thẳng vào vấn đề chất vấn. Nhiều đại biểu tranh luận, làm rõ các vấn đề quan tâm, đồng thời thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế với mong muốn Chính phủ, các bộ, ngành, tiếp tục có các giải pháp phù hợp để khắc phục. Cơ bản các đại biểu Quốc hội hài lòng với nội dung trả lời của các thành viên Chính phủ và trưởng ngành.

Quốc hội hoan nghênh sự nghiêm túc, cầu thị, trách nhiệm cao của Chính phủ

Chủ tịch Quốc hội ghi nhận, các thành viên Chính phủ đã trả lời trực tiếp vào vấn đề được hỏi, không né tránh những vấn đề khó, phức tạp, giải trình làm rõ nhiều vấn đề đại biểu nêu; đồng thời nghiêm túc, thẳng thắn nhận trách nhiệm về những mặt còn tồn tại, hạn chế của ngành, lĩnh vực và cam kết khắc phục tạo sự chuyển biến tích cực trong thời gian tới.

Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, mặc dù thời gian chất vấn và trả lời chất vấn giảm so với các kỳ họp trước, nhưng số lượng các đại biểu tham gia và số lượng câu hỏi chất vấn tăng lên, điều đó cho thấy hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn vẫn luôn là một nội dung trọng tâm của kỳ họp.

Câu hỏi chất vấn của các đại biểu Quốc hội một mặt thể hiện vai trò, trách nhiệm, quyền giám sát của Quốc hội, nhưng mặt khác cũng chính là sự đồng hành, chia sẻ với những khó khăn trong công tác quản lý, điều hành, đồng thời cũng là những gợi ý, bổ sung những giải pháp cho các chương trình, kế hoạch của Chính phủ, các Bộ, ngành hướng tới giải quyết hiệu quả các tồn tại, hạn chế, đáp ứng niềm tin và sự mong mỏi của Nhân dân và cử tri cả nước.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Quốc hội hoan nghênh sự nghiêm túc, cầu thị, trách nhiệm cao của Chính phủ, các vị Bộ trưởng, trưởng ngành trong việc trả lời chất vấn và thực hiện những điều đã cam kết trước Quốc hội và cử tri cả nước từ những kỳ họp trước và tinh thần của kỳ họp này.

Thời gian chất vấn và trả lời chất vấn là có hạn, có nội dung đã được trao đổi, trả lời tương đối cụ thể, nhưng cũng còn nhiều nội dung cần tiếp tục được làm rõ trong thời gian tới. Các nội dung cụ thể về từng lĩnh vực đã được kết luận tại mỗi phiên chất vấn.

Nghiên cứu tiếp thu đầy đủ, nghiêm túc ý kiến của đại biểu

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Quốc hội yêu cầu Chính phủ, các cấp, các ngành nghiên cứu tiếp thu đầy đủ, nghiêm túc ý kiến của đại biểu, của cử tri và nhân dân gửi đến các kỳ họp, triển khai đồng bộ các giải pháp thiết thực nhằm tạo chuyển biến tích cực đối với những lĩnh vực quản lý.

“Trên cơ sở chất vấn của các đại biểu Quốc hội và trả lời của các thành viên Chính phủ, UBTVQH sẽ nghiêm túc nghiên cứu, chuẩn bị nghị quyết để trình Quốc hội xem xét, thông qua vào cuối kỳ họp, làm cơ sở pháp lý cho việc giám sát việc thực hiện, đồng thời, giúp Chính phủ, các bộ, các ngành thực hiện tốt hơn nữa chức năng, nhiệm vụ của mình, nhất là những cam kết của thành viên Chính phủ trước Quốc hội”, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Thay mặt UBTVQH, Chủ tịch Quốc hội trân trọng cảm ơn các vị khách quý, đồng bào, cử tri cả nước đã dành thời gian quan tâm theo dõi, giám sát hoạt động chất vấn tại Kỳ họp này; các thành viên của Chính phủ, các trưởng ngành đã có sự chuẩn bị chu đáo, trực tiếp trả lời chất vấn và tham gia giải trình làm rõ thêm các vấn đề liên quan; các đại biểu đã tích cực nghiên cứu, tham gia chất vấn với nhiều ý kiến thẳng thắn, sắc sảo, thiết thực; các cơ quan thông tấn, báo chí đã kịp thời đưa tin, tổ chức phát thanh, truyền hình trực tiếp đến đồng bào, cử tri cả nước để cho hoạt động của Quốc hội ngày càng gần với nhân dân hơn.

Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh.

Trước đó, từ ngày 4-6/6, Quốc hội đã tiến hành chất vấn các Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch 4 nhóm vấn đề.

Nhóm vấn đề 1 về lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, tập trung vào: Công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm về sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý; công tác đấu tranh phòng chống tội phạm liên quan tới hoạt động tín dụng đen, băng nhóm hoạt động theo kiểu “xã hội đen”, tổ chức đường dây mang thai hộ xuyên quốc gia, xâm hại phụ nữ, trẻ em; công tác đấu tranh, phòng chống vi phạm pháp luật và tội phạm xâm phạm an toàn giao thông, nhất là đối tượng tham gia giao thông sử dụng rượu bia vượt quá mức quy định, sử dụng ma túy hoặc chất kích thích gây hậu quả nghiêm trọng.

Nhóm vấn đề thứ hai về lĩnh vực xây dựng tập trung vào: Quản lý thị trường bất động sản, xử lý bất cập trong quản lý nhà chung cư, căn hộ du lịch (condotel), biệt thự du lịch (resort villa), văn phòng kết hợp lưu trú (officetel); về công tác quy hoạch và quản lý trật tự xây dựng đô thị; việc di dời trụ sở bộ, ngành khỏi nội đô các thành phố lớn.

Nhóm vấn đề thứ ba về lĩnh vực giao thông - vận tải, tập trung vào: Xử lý những vướng mắc về kết cấu hạ tầng giao thông, nhất là các công trình giao thông trọng điểm, đội vốn lớn, chậm tiến độ, chất lượng kém; quản lý hoạt động vận tải, chất lượng phương tiện, quản lý xe hợp đồng điện tử; đào tạo, sát hạch, cấp, thu hồi giấy phép lái xe cơ giới; thực hiện, quản lý, giám sát thu phí tự động không dừng tại các trạm thu phí hoàn vốn dự án đầu tư trên Quốc lộ, đường bộ cao tốc; trách nhiệm của Bộ Giao thông vận tải trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.

Nhóm vấn đề thứ tư về lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch, tập trung vào: Quản lý, bảo tồn và phát triển di sản văn hoá, quản lý nguồn thu từ các khu di tích, danh lam thắng cảnh; công tác quản lý hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng, phòng ngừa mê tín dị đoan; việc đầu tư, xây dựng và quản lý các công trình tâm linh; quản lý nguồn thu từ hoạt động tín ngưỡng, du lịch tâm linh; công tác quản lý và phát triển dịch vụ du lịch.

Tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội đã tiến hành chất vấn 4 Bộ trưởng.